Để đảm bảo hoạt động ổn định và bền bỉ thì vòng bi phải được bôi trơn đúng cách để tránh tiếp xúc trực tiếp kim loại giữa các con lăn, rãnh lăn và vòng cách, đồng thời ngăn chặn sự mài mòn, bảo vệ bề mặt vòng bi không bị rỉ sét. Tùy theo nhu cầu sử dụng của các loại vòng bi khác nhau mà phương pháp bôi trơn vòng bi sẽ khác nhau
Hiện nay phổ biến nhất là dạng bôi trơn ổ lăn bằng mỡ và bôi trơn bằng dầu.
1. Bôi trơn vòng bi bằng mỡ
Mỡ bôi trơn với ưu điểm giữ ổn định chất bôi trơn trong vòng bi hơn dạng dầu, cụ thể là khi trục nghiêng hay thẳng đứng mỡ vẫn giữ được cấu trúc ổn định giúp việc làm kín cụm vòng bi ngăn cản bụi bẩn, hơi ẩm hay nước. Do vậy mỡ bôi trơn được sử dụng để bôi trơn vòng bi ở điều kiện làm việc thông thường trong hầu hết các ứng dụng.
Các phương pháp bôi trơn bằng mỡ:
- Bổ sung thêm mỡ.
- Thay mới toàn bộ mỡ.
- Tái bôi trơn liên tục.
Sử dụng mỡ bôi trơn vòng bi đúng cách để đảm bảo vòng bi hoạt động bền bỉ.
• Các lưu ý khi làm kín mỡ ổ trục:
Các phương pháp làm kín khác nhau của mỡ có thể gây ra sự tăng nhiệt độ không ổn định trong quá trình vận hành ban đầu, nhiệt độ tăng bất thường,…Vì vậy, cần phải sử dụng một lượng mỡ thích hợp và phương pháp làm kín chính xác tùy theo điều kiện sử dụng của vòng bi.
(1) Kiểm tra trước vòng bi, ổ trục trước khi tra mỡ.
Xác nhận rằng không có cặn bên trong ổ trục, đối với các ổ trục cho trục quay nắp bịt thép tốc độ cao nên được làm sạch, tẩy dầu mỡ và sau đó bịt kín bằng mỡ. Trong các điều kiện vận hành khác, cũng nên loại bỏ dầu chống rỉ bám bên trong ổ trục.
(2) Bôi mỡ
Để chứa một lượng dầu mỡ thích hợp, nên sử dụng thiết bị chứa.
(3) Lượng dầu mỡ tương ứng với từng loại vòng bi
Vòng bi cầu tiếp xúc góc cho trục quay tốc độ cao-15% khối lượng liên (-2% ~ + 2%)
Vòng bi lăn hình trụ cho trục quay tốc độ cao-10% khối lượng liên (-2% ~ + 2%)
Vòng bi cho động cơ-20% đến 30% thể tích không gian.
• Phương pháp làm kín mỡ ổ trục
(Bài viết sẽ lấy ví dụ cụ thể đối với ổ trục vòng bi FAG)
(1) Phương pháp làm kín bằng mỡ của ổ bi FAG
a. Bịt đều giữa các viên bi thép. Nếu lồng dẫn hướng bằng vòng ngoài dẫn hướng lồng nhựa phenol thì nên bôi một lớp mỡ mỏng lên bề mặt dẫn hướng của lồng.
b. Xoay ổ bi FAG bằng tay để mỡ bôi trơn đều vào bề mặt mương, đường kính trong của lồng, bi thép và bề mặt dẫn hướng để dầu mỡ lấp đầy không gian bên trong
(2) Phương pháp làm kín bằng mỡ cho ổ lăn hình trụ
a. Bôi đều 80% lượng mỡ kèm theo lên bề mặt lăn. Lúc này, không nên tra dầu mỡ quá nhiều vào đường kính trong của lồng. Dầu mỡ bên trong lồng khó chảy ra trong giai đoạn vận hành ban đầu, điều này làm tăng nhiệt độ tăng và cũng kéo dài thời gian vận hành
b. Bôi mỡ trên bề mặt lăn của con lăn lên bề mặt cuối của con lăn, lồng, phần tiếp xúc với con lăn và lối vào của túi, sao cho mỡ được phân bổ đều cho toàn bộ ổ lăn FAG.
c. Bôi đều và mỏng 20% lượng mỡ kèm theo lên bề mặt mương của vòng ngoài của tay áo trong khoang ổ trục.
2. Bôi trơn bằng dầu
Đối với các ổ lăn làm việc ở nhiệt độ, vận tốc cao, hay khi các chi tiết lân cận (ví dụ như bánh răng) thường sử dụng dầu để bôi trơn ổ lăn.
Để đảm bảo tuổi thọ làm việc của vòng bi, cần lưu ý sử dụng dầu bôi trơn sạch, có bộ lọc tốt.
Một số phương pháp bôi trơn bằng dầu:
- Ngâm dầu.
- Bôi trơn bằng vòng tát dầu.
- Bôi trơn dầu tuần hoàn.
- Phun dầu.
- Phương pháp phun khí nén dầu.
- Sương dầu.
Lưu ý khi lựa chọn dầu, mỡ bôi trơn vòng bi
